رویای خطرناک ترامپ | چرا آمریکا دوباره چشم به افغانستان دوخته است؟
رویداد۲۴| نشانههای تازهای از تلاش آمریکا برای بازگشت به افغانستان دیده میشود؛ این بار نه با عنوان اشغالگر، بلکه با ادعای مقابله با تهدید هستهای چین. دونالد ترامپ در سخنان اخیرش بر اهمیت «پایگاه نظامی بگرام» تأکید کرده و گفته است برای مهار توان هستهای چین، واشنگتن باید حضور خود را در این پایگاه احیا کند. با این حال، بسیاری از تحلیلگران معتقدند بازگشت آمریکا به افغانستان، تهدیدی برای امنیت منطقه و آغاز فصل تازهای از رقابت قدرتها در آسیا خواهد بود.
پایگاه بگرام؛ رؤیای نیمهتمام واشنگتن
به گزارش فرهیختگان، آمریکا در پی آن است تا با استقرار مجدد نیروها در پایگاه بگرام، بدون اشغال گسترده خاک افغانستان، جای پایی در منطقه بهدست آورد. اما هدف واقعی از نگاه ناظران، نه مهار چین بلکه بازگرداندن واشنگتن به مرکز معادلات ژئوپلیتیک آسیای میانه است.
در حالیکه برخی از اعضای طالبان درباره واگذاری بگرام ابراز تمایل کردهاند، روسیه و چین با هشدارهای علنی به کابل، فشارهایی را برای جلوگیری از هرگونه توافق اعمال کردهاند. ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، در گفتوگو با رسانههای روسی تأکید کرده که «طالبان اجازه استقرار هیچ نیروی خارجی در پایگاههای نظامی افغانستان را نمیدهد».
بگرام؛ سرپل جدید واشنگتن علیه شرق
کارشناسان میگویند بازگشت آمریکا به بگرام میتواند گام نخست در راهبرد تازه واشنگتن برای محاصره روسیه و چین باشد. ایالات متحده در دو دهه گذشته با گسترش زیرساختهای نظامی خود در شرق اروپا و جمهوریهای سابق شوروی، حلقه محاصره را تنگتر کرده و اکنون میخواهد از موقعیت افغانستان برای تکمیل این زنجیره استفاده کند.
سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بینالملل، میگوید: «آمریکا پس از جنگ اوکراین میکوشد با استفاده از افغانستان تمرکز روسیه را برهم زند و همزمان از طریق بگرام، به غرب چین و عمق آسیای میانه اشراف نظامی و اطلاعاتی پیدا کند.»
تهدید برای چین، فشار بر روسیه و هشدار به ایران
پایگاه بگرام در مجاورت مرزهای غربی چین قرار دارد و استقرار احتمالی تجهیزات راداری، شنود و سامانههای پرتابی آمریکا در آن، میتواند توازن بازدارندگی پکن را برهم زند. از سوی دیگر، بازگشت نیروهای آمریکایی، نهتنها مسکو و پکن بلکه ایران و پاکستان را نیز وارد فضای جدیدی از تهدید امنیتی میکند.
طالبی در گفتوگو با فرهیختگان گفته است: «بگرام فقط یک پایگاه نیست؛ اگر واشنگتن به آن بازگردد، عملاً نیمی از قاره آسیا در تیررس نظارتی و نظامی آمریکا قرار میگیرد.»
سناریوی تقسیم قدرت در کابل
فرهیختگان در ادامه نوشته است: واشنگتن در دوره پیشین حضور خود در افغانستان طرحی برای «شراکت قدرت» با طالبان داشت که طبق آن، نیمی از کابینه به طالبان و ریاست دولت به فردی معتمد آمریکا واگذار میشد. اکنون برخی تحلیلگران معتقدند بازگشت احتمالی به بگرام میتواند احیای همان طرح با ظاهری تازه باشد؛ طرحی که اگر طالبان به آن تن دهد، افغانستان بار دیگر به میدان رقابت قدرتهای جهانی تبدیل خواهد شد.
